ყოველდღიური ქიმიური ნაერთების კვალდაკვალ

დღეს ვეცდებით მოვექცეთ ფიზიკისა და ქიმიის საზღვარზე და გავეცნობით სხვადასხვა ტიპის ბირთვულ რადიაციას. ისინი განსხვავდებიან შემადგენლობის, მახასიათებლებისა და გამოყენების მიხედვით, თუმცა ჩვენ შევეცდებით ისინი შევაჯამოთ საერთო, ლაკონიურ გრაფიკზე.

ამ ინფოგრაფიკაზე მოცემულ თითოეულ რადიაციას აქვს იონიზაციის უნარი. მაიონიზირებელი გამოსხივება არის რადიაციის სახე, რომელსაც აქვს საკმარისი ენერგია, რომ მოხლიჩოს ელექტრონი ატომებიდან და მოლეკულებიდან, შემდეგ კი გარდაქმნას იონებად (დამუხტულ ნაწილაკებად). ზოგიერთ შემთხვევაში იონიზაციურმა რადიაციამ შეიძლება გამოიწვიოს ქიმიური ბმების გახლეჩაც. სწორედ ეს იონიზაციის პროცესია მთავარი საფრთხე, რაც რადიაციას ახლავს თან, რადგან მას შეუძლია სერიოზული ზიანი მიაყენოს ცოცხალ უჯრედებს. ძალიან მაღალი დონის რადიაციას აქვს სერიოზული გავლენა ჯანმრთელობაზე და ...

სრულად

ბირთვული ქიმია, ფიზიკა, რადიაცია, გამოსხივება

ჰელოუინი კარს მოგვადგა, რისთვისაც ბევრი ადამიანი დროს არ იშურებს, რომ კოსტიუმები და სხვადასხვა საჰელოუინე ნივთები, მაგ., ყალბი სისხლი, მოიძიოს. ალბათ, წარმოდგენა გაქვთ ადამიანის სისხლის შეფერილობაზე და შესაძლოა, ისიც გაგებული გაქვთ, ხელოვნური/ყალბი სისხლი რით ჰქგავს ადამიანის ნამდვილ სისხლს, თუმცა იცოდით თუ არა, რომ სისხლი მხოლოდ წითელი ფერის არაა, მას შეიძლება ჰქონდეს ლურჯი, მწვანე, იისფერი და უფეროც კი შეიძლება იყოს სხვადასხვა ორგანიზმში, რაც, რასაკვირველია, გამოწვეულია სხვადასხვა ქიმიური ნაერთით.

ცნობილია, რომ ადამიანის სისხლი, ისევე როგორც უმეტესი ხერხემლიანის, წითელია ჰემოგლობინის გამო, რომელიც წარმოადგენს დიდ ცილას და იგი შედის სისხლის წითელ უჯრედებში, ერითროციტებში. ისიც გაგონილი გექნებათ, რომ ჰემოგლობინი რკინას შეიცავს. ჰემოგლობინი რესპირატორული პიგმენტია ...

სრულად

სისხლი, ჰემოგლობინი, ჰელოუინი

ნობელის პრიზით 2021 წელს ქიმიის დარგში დაჯილდოვდნენ ბენჟამინ ლისტი და დეივიდ მაკმილანი „ახალი ტიპის კატალიზის, ასიმეტრიული ორგანოკატალიზის, განვითარებისთვის“.

დეტალურად იხ. ნობელის პრესა.

სრულად

ნობელის პრემია, ქიმია, ორგანოკატალიზატორები, ენანტიომერები