ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი
- ინგლისურ-ქართული
- ქართულ-ინგლისური
- ლექსიკონის შესახებ
- გამოხმაურება
| chain polymerization | ჯაჭვური პოლიმერიზაცია |
| polymer chemistry | პოლიმერების ქიმია |
Chain reaction in which the growth of a polymer chain proceeds exclusively by the reaction or reactions between a monomer or monomers and a reactive site or reactive sites on the polymer chain with regeneration of the reactive site or reactive sites at the end of each growth step. Note 1: A chain polymerization consists of initiation and propagation reactions and may also include termination and chain-transfer reactions. Note 2: Propagation in chain polymerization often occurs without the formation of small molecules. However, cases exist where, at each propagation step, a low-molar-mass by- product is formed, as in the polymerization of 1,3-oxazolidine-2,5-diones derived from amino acids (commonly termed amino acid N-carboxyanhydrides). When a low-molar- mass by-product is formed, the adjective condensative is recommended to give the term “condensative chain polymerization”. Note 3: The growth steps are expressed by Px + M → Px+1 (+L) {x} ∈ {1,2,... ∞} where Pxdenotes the growing chain of degree of polymerization x, M a monomer and L a low-molar-mass by-product formed in the case of condensative chain polymerization. Note 4: The term “chain polymerization” may be qualified further, if necessary, to specify the type of chemical reactions involved in the growth step, e.g. ring-opening chain polymerization or cationic chain polymerization. Note 5: There exist, exceptionally, some polymerizations that can proceed via chain reactions that, according to the definition, are not chain polymerizations. For example, the polymerization proceeds via a radical chain reaction with intermolecular transfer of the radical centre. The growth step, however, involves reactions between molecules of all degrees of polymerization and, hence, the polymerization is classified as a polyaddition. If required, the classification can be made more precise and the polymerization described as a chain- reaction polyaddition. |
ჯაჭვური რეაქცია, რომლის დროსაც პოლიმერული ჯაჭვის ზრდა მიმდინარეობს უშუალოდ მონომერ(ებ)სა და პოლიმერულ ჯაჭვზე რეაქციისუნარიან ცენტრ(ებ)ს შორის რეაქცი(ებ)ით, რასაც ყოველი ზრდის საფეხურის ბოლოს მოჰყვება სარეაქციო ცენტრ(ებ)ის რეგენერაცია. შენიშვნა 1: ჯაჭვური პოლიმერიზაცია შედგება ინიცირებისა და ჯაჭვის ზრდის რეაქციებისგან და ასევე შეიძლება მოიცავდეს შეწყვეტისა და ჯაჭვის გადაცემის რეაქციებს. შენიშვნა 2: ჯაჭვის პოლიმერიზაციაში ზრდა ჩვეულებრივ ხდება მცირე მოლეკულების წარმოქმნის გარეშე. თუმცა არსებობს შემთხვევები, როდესაც წარმოიქმნება დაბალი მოლეკულური მასის თანაური პროდუქტი, როგორიცაა მაგალითად ამინომჟავებისგან მიღებული ოქსაზოლიდინ-2,5-დიონების პოლიმერიზაცია (რომელსაც ჩვეულებრივ უწოდებენ ამინომჟავას N-კარბოქსი ანჰიდრიდებს). როდესაც წარმოიქმნება დაბალი მოლეკულური მასის თანაპროდუქტიც, რეკომენდებულია ზედსართავი სახელის „კონდენსაციური″ დამატება, ტერმინის „კონდენსაციური ჯაჭვური პოლიმერიზაცია“ გამოყენება. შენიშვნა 3: ზრდის საფეხურები გამოიხატება შემდეგნაირად: Px + M → Px+1 (+L) {x} ∈ {1,2,... ∞} სადაც Px აღნიშნავს x პოლიმერიზაციის ხარისხის მზარდ ჯაჭვს, M - მონომერს და L -კონდენსაციური ჯაჭვური პოლიმერიზაციის დროს წარმოქმნილი დაბალმოლეკულური მასის თანაურ პროდუქტს. შენიშვნა 4: ტერმინი „ჯაჭვური პოლიმერიზაცია″ შეიძლება შემდგომში, საჭიროების შემთხვევაში, დაზუსტდეს ზრდის საფეხურში ჩართული ქიმიური რეაქციების ტიპის, მაგ. ციკლის გახსნის ჯაჭვური პოლიმერიზაცია, კატიონური ჯაჭვური პოლიმერიზაცია. შენიშვნა 5: გამონაკლისის სახით არსებობს ზოგიერთი პოლიმერიზაცია, რომელიც მიმდინარეობს ჯაჭვური რეაქციების გზით, თუმცა განმარტების მიხედვით, არ არის ჯაჭვური პოლიმერიზაცია. მაგალითად, პოლიმერიზაცია:
|
| Source | წყარო: PAC, 1996, 68, 2287 (Glossary of basic terms in polymer science (IUPAC Recommendations 1996)) on page 2306 R. G. Jones and Union, Compendium of polymer terminology and nomenclature : IUPAC recommendations 2008. Cambridge: Royal Society Of Chemistry, 2009. |
|
