ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

International System of Units, (SI) ერთეულთა საერთაშორისო სისტემა (SI)
Analytical chemistry ანალიზური ქიმია

System of units, based on the International System of Quantities, their names and symbols, including a series of prefixes and their names and symbols, together with rules for their use, adopted by the General Conference on Weights and Measures (CGPM).

Note 1: The SI is founded on the seven base quantities of the ISQ and the terms and symbols of the corresponding base units that are contained in Table 1.

Note 2: The SI prefixes given in Table 2 may be used for decimal multiples and decimal submultiples of SI base units and SI derived units only. The prefixes refer strictly to powers of 10 and should not be used for powers of 2 for which other prefixes apply. A non-decimal multiple of the SI base unit second is the hour.

Table 1. Base quantities of the International System of Quantities and their corresponding SI base units.

Base quantity Term

Base unit Term

Symbol

length

metre

m

mass

kilogram

kg

time

second

s

electric current

ampere

A

thermodynamic temperature

kelvin

K

amount of substance

mole

mol

luminous intensity

candela

cd

Table 2. SI prefixes of units.

Factor

Name

Symbol

1024

yotta

Y

1021

zetta

Z

1018

exa

E

1015

peta

P

1012

tera

T

109

giga

G

106

mega

M

103

kilo

k

102

hecto

h

101

deka

da

10-1

deci

d

10-2

centi

c

10-3

milli

m

10-6

micro

m

10-9

nano

n

10-12

pico

p

10-15

femto

f

10-18

atto

a

10-21

zepto

z

10-24

yocto

y

ერთეულების სისტემა, რომელიც დაფუძნებულია სიდიდეების საერთაშორისო სისტემაზე, მათ სახელწოდებებსა და სიმბოლოებზე, მათ შორის პრეფიქსების სერიასა და მათ სახელწოდებებსა და სიმბოლოებზე, ასევე მათი გამოყენების წესებთან ერთად მიღებულია წონისა და ზომის გენერალური კონფერენციის (CGPM) მიერ.

შენიშვნა 1: SI ეფუძნება ISQ-ის შვიდ ძირითად სიდიდეს და შესაბამისი ძირითადი ერთეულების ტერმინებსა და სიმბოლოებს, რომლებიც მოცემულია ცხრილში 1.

შენიშვნა 2: ცხრილში 2 მოცემული SI პრეფიქსები შეიძლება გამოყენებულ იქნეს მხოლოდ SI ძირითადი ერთეულების ათწილადი ჯერადებისა და ათწილადი ქვეჯერადებისთვის, ასევე SI წარმოებული ერთეულებისთვის. პრეფიქსები მკაცრად ეხება 10-ის ხარისხებს და არ უნდა იქნეს გამოყენებული 2-ის ხარისხებისთვის, რომლებისთვისაც სხვა პრეფიქსები გამოიყენება. SI ძირითადი ერთეულის - წამის არაათწილადი ჯერადი არის საათი.

 

ცხრილი 1. სიდიდეთა საერთაშორისო სისტემის ძირითადი სიდიდეები და მათი შესაბამისი SI ძირითადი ერთეულები

ძირითადი სიდიდე

ძირითადი ერთეული

სიმბოლო

სიგრძე

მეტრი

მასა

კილოგრამი

კგ

დრო

წამი

წმ

ელექტრული დენი

ამპერი

ამპ

თერმოდინამიკული ტემპერატურა

კელვინი

K

ნივთიერების რაოდენობა

მოლი

მოლი

სინათლის ინტენსივობა

კანდელა

კდ

 

ცხრილი 2. ერთეულების SI პრეფიქსები

ფაქტორი

სახელი

სიმბოლო

1024

იოტა

Y

1021

ზეტა

Z

1018

ექსა

E

1015

პეტა

P

1012

ტერა

T

109

გიგა

G

106

მეგა

M

103

კილო

k

102

ჰექტო

h

101

დეკა

da

10-1

დეცი

d

10-2

სანტი

c

10-3

მილი

m

10-6

მიკრო

ì

10-9

ნანო

n

10-12

პიკო

p

10-15

ფემტო

f

10-18

ატტო

a

10-21

ზეპტო

z

10-24

იოქტო

y

 

Source | წყარო:
B. Hibbert, Compendium of terminology in analytical chemistry. Cambridge: Royal Society Of Chemistry, 2019.